ଆମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ: ପଳଉ ପଳଉ ପାହାରେ

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଭାବେ ଆମ ରାଜ୍ୟର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପଳାୟନପନ୍ଥୀ ବୋଲି କହିବା ମୋ ପାଇଁ ଦୁଃଖଦାୟକ । ମାତ୍ର ଏହି  ଦୁଃଖଦାୟକ ବାସ୍ତବତାକୁ କେଉଁ ବିକଳ୍ପ ଶବ୍ଦରେ ପ୍ରକାଶ କରିହେବ, ତାହା ମୋତେ ଜଣା ନାହିଁ । 

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପଳାୟନପନ୍ଥୀ ବୋଲି ମୁଁ କହନ୍ତିନାହିଁ ଯଦି ସେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ନବୀନଙ୍କ ମରଣଆଘାତ  ବହିରେ ତାଙ୍କ ଉପରେ ମୁଁ ତୋଳିଥିବା ଅଭିଯୋଗକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିବାକୁ ବା ତହିଁ ଉପରେ ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ ରଖିବାକୁ ସାହସ କରିଥାନ୍ତେ । ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଭାଷା ଅଧିକାର ଦେଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟଭାଷା ଆଇନ, ୧୯୫୪ (The Orissa Official Language Act, 1954)କୁ ଅକର୍ମଣ୍ୟ କରିଦେବା ପାଇଁ ସେ ଜାଲିଆତି ପ୍ରୟୋଗ ଦ୍ଵାରା ତହିଁର ଅପସଂଶୋଧନ କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ସମସ୍ତ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପ୍ରମାଣ ସହ ଏହି ବହିରେ ମୁଁ ସର୍ବ ସମକ୍ଷରେ ରଖିଛି । ଆମ ରାଜ୍ୟର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଆମ ରାଜ୍ୟର ଭାଷାକୁ ହତ୍ୟା କରିବା ପାଇଁ ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜାଲିଆତି ପ୍ରୟୋଗ କରିବା , ବିଧି ବିଭାଗ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ଚିଠା ବିଧେୟକକୁ ଜାଲ୍ ଚିଠା ଦ୍ଵାରା ବଦଳାଇଦେବା ପରି ଅପରାଧ କରିଛନ୍ତି । ଆମ ଭାଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କ ବିଧାୟକୀୟ ଅସଦାଚରଣ (Legislative misconduct) ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲଜ୍ଜାଜଣକ ଭାବେ ସ୍ପଷ୍ଟ । 

ଏହା ପ୍ରକାଶିତ ଓ ଆଲୋଚିତ ହେବା ପରେ ଆଗତ ଅଭିଯୋଗ ଖଣ୍ଡନୀୟ ନୁହେଁ ବୋଲି ଜାଣି ବାବୁ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ପଳାୟନ ପନ୍ଥା ଧରିଛନ୍ତି । ୨୦୦୬ରେ ଜନଚେତନାରେ ତାଙ୍କ ମାନ୍ୟତା ରସାତଳଗାମୀ ହୋଇଥିବା ଅନୁଭବ କରି ଯେ ଯେମିତି ଇ ଟିଭି (ETv) ମାଧ୍ୟମରେ ‘ପ୍ରିୟ ଓଡ଼ିଆ’ ଉପାଧି ଯୋଗାଡ଼ କରି ଲୋକଙ୍କୁ ଝଲସାଇଥିଲେ ଠିକ୍ ସେମିତି ମୋର ଉପରୋକ୍ତ ବହିରେ ତାଙ୍କ ବିଧାୟକୀୟ ଅସଦାଚରଣ ଫୁଙ୍ଗୁଳା ହୋଇଗଲା ପରେ ଦିଲ୍ଲୀର ଏକ ଘରୋଇ ସଂସ୍ଥାରୁ ସେ ତାଙ୍କ ଜୀବନବ୍ୟାପୀ ସିଦ୍ଧି ପାଇଁ ସମ୍ମାନ ହାସଲ କରିଛନ୍ତି । ତାହାକୁ ତାଙ୍କ ପଳାଯନପନ୍ଥାର ଏକ ନମୁନା ବୋଲି ମୁଁ ଚିହ୍ନଟ କରି ତହିଁ ଉପରେ ଏକ ତଦନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ମତଦେଇଥିଲି  ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୬ ତାରିଖରେ । ବୁଦ୍ଧିଆ ସିଂହ ଜୀବିତ କି ମୃତ ତାହା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସ୍ପଷ୍ଟ କରନ୍ତୁ ବୋଲି ତହିଁ ପୂର୍ବଦିନ ମୁଁ ଏକ ଆଲୋଚନା ବି ରଖିଥିଲି ମୋ ନଭମଞ୍ଚରେ । 

ସତ୍ୟର ସାମ୍ନା କରିନପାରି ପଳାଯନ ପନ୍ଥା ଧରିଥିବା ନବୀନବାବୁ ଏଥିରେ ଭୀଷଣ ବିଗିଡିଯାଇ ମୋ ମୁଣ୍ଡରେ ପାହାରେ ପିଟିଛନ୍ତି  । ପ୍ରକୃତିକ ନ୍ୟାୟର ଘୋର ଉଲ୍ଲଂଘନ କରି ସେ ମୋର ସରକାରୀ ବାସଗୃହର ଆବଣ୍ଟନ ରଦ୍ଦ କରିଛନ୍ତି । ଏପରି ଏକ ପାହାର ପକାଇ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବୁଥାଇପାରନ୍ତି ଯେ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ସେ ଦେଇଥିବା ମରଣଆଘାତର ମୁଁ ଯେଉଁ ପ୍ରମାଣ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ତହିଁର ସେ ପ୍ରତିଶୋଧ ନେଇଛନ୍ତି । 

ମୋ ବିଚାରରେ ସମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କୁ ସରକାରୀ ବାସଗୃହ ଯୋଗାଣର ବୃହତ୍ତର ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏହା ମଥାଖେଳାର ଏକ ନୂଆ ଅଧ୍ୟାୟ ଆରମ୍ଭ କରିବ । 

“

 

ବାଜପେୟୀଙ୍କ ହାତରେ ଗଣତନ୍ତ୍ର-ମାରଣର ହତିଆର ଥିଲେ ଅର୍ଣ୍ଣବ, ବିଜେପି ହାତରେ ଏବେ ବି ; ତେଣୁ ଧନତନ୍ତ୍ରରେ ଝଡ଼

ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ମଣିଷ ମାରଣ ଅପରାଧରେ ଅଭିଯୁକ୍ତ ଅର୍ଣ୍ଣବ ଗୋସ୍ଵାମୀଙ୍କ ପ୍ରତି ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିର ନାମଜାଦା ନେତାଏ ଯେଉଁ ଅଶାଳୀନ ସମର୍ଥନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଚାଲିଛନ୍ତି ତାହା ଆକସ୍ମିକ ନୁହେଁ , ଅଭ୍ୟାସଗତ । ଯାହାଙ୍କ ହେତୁ ବିଜେପି ଭାରତୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ କ୍ଷମତା ମଦ ପ୍ରଥମେ ପିଇପାରିଲା, ସେହି ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ କ୍ଷମତାରେ ରହିବାକୁ ଯେତେବେଳେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ମାରଣ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ଆରମ୍ଭ କଲେ, ଧୂର୍ତ୍ତ ଅର୍ଣ୍ଣବ ଗୋସ୍ଵାମୀ ଥିଲେ ତାଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ହତିଆର । ତେଣୁ ତାଙ୍କ ଗିରଫଦାରୀ ଧନତନ୍ତ୍ରରେ ଝଡ଼ ଉପୁଯାଇଛି । ଏଥିରେ କୌଣସି ଅସ୍ଵାଭାବିକତା ନାହିଁ ।

କଥାଟିକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣତଃ ବୁଝିବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ ଯିବାକୁ ହେବ ୨୦୦୩ ଶେଷଭାଗକୁ । ଛତିଶଗଡ଼ , ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ରାଜସ୍ଥାନ ଓ ଦିଲ୍ଲୀ – ଏହି ଚାରି ରାଜ୍ୟର ବିଧାନସଭାକୁ ନିର୍ବାଚନ ସରିଲା ସେ ବର୍ଷ ଡିସେମ୍ବର ପହିଲାରେ । ଭାରତର ସମସ୍ତ ପ୍ରବୀଣ ଭୋଟ ଆକଳକବୃନ୍ଦ ପୂର୍ବାନୁମାନ କରିଥିଲେ ଯେ, ଏ ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସ ସୁନିଶ୍ଚିତ ଜିତିବ, ଯଦିଓ କେବଳ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ହିଁ କିଛି ଆଖିଦୃଶିଆ ଆସନ ପାଇବାକୁ ବିଜେପି ସମର୍ଥ ହୋଇପାରେ । ଲୋକସଭାକୁ ଓ ଅନ୍ୟ ବିଧାନସଭାମାନଙ୍କୁ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ଥାଏ ୨୦୦୪ରେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ଛାତିରେ ଛନକା ପଶିଲା । ସେତେବେଳକୁ ରାମାୟଣ ମହାଭାରତ ପରି ଲୋକପ୍ରିୟ ଧାରାବାହିକ ହେତୁ ଟିଭି ପ୍ରଭାବ ସାରା ଭାରତରେ କାୟା ବିସ୍ତାର କରିଥାଏ । ସରଦେଶାଇ ଓ ଅର୍ଣ୍ଣବ ଖବର ପରିବେଷଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପାରଗ ଓ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହୋଇଉଠିଥାନ୍ତି । ବାଜପେୟୀ ଏହି ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ଧରିଲେ । ଏମାନେ ଏପରିଭାବେ ବିଭ୍ରାନ୍ତିକର ପ୍ରଚାର ଚଳାଇଲେ ଯେ, କେବଳ ଦିଲ୍ଲୀ ଛଡ଼ା ଅବଶିଷ୍ଟ ୩ ପ୍ରଦେଶରେ ଜିତିଗଲା ବିଜେପି । ଦିଲ୍ଲୀରେ ଶିକ୍ଷିତ ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ଥିବା ହେତୁ ଏହି ଦୁଇ ଟିଭି କଳାମେଣ୍ଢାଙ୍କ କିମିଆ ସେଠାରେ କାମ କରିନଥିଲା । ଟିଭି ସମ୍ବାଦିକଙ୍କୁ ଧରି ଭାରତକୁ ବୋକା ବନେଇ ହେବ ଓ କ୍ଷମତା ଅକ୍ତିଆର କରିହେବ – ଏହି ନବ ଅବଧାରଣା ନେଇ ବାଜପେୟୀ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ଆଗୁଆ କରିବାକୁ ଆଗେଇ ଆସିଲେ ଓ ବେଳହୁଁ ଆଗୁ ଲୋକସଭା ଭଙ୍ଗାଇଦେଲେ ।

ଏଇଠୁ ଆରମ୍ଭହେଲା ଏହି ଦୁଇ ମେଡିଆ କଳାମେଣ୍ଢାଙ୍କୁ ହତିଆର କରି ଭାରତର ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ମାରି ଧନତନ୍ତ୍ର ବନାଇବାକୁ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ଧୂର୍ତ୍ତ ଅଭିଯାନ । ଏହି ଅଭିଯାନର ମୁଖ୍ୟ ହତିଆର ଥିଲେ ସରଦେଶାଇ ଓ ଅର୍ଣ୍ଣବ ଗୋସ୍ଵାମୀ ଯୋଡ଼ି । ଏମାନଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକଙ୍କ ଭେଜା ବିଧୌତିକରଣ ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିଲା ପ୍ରାୟ ୪୫୦ କୋଟି ଟଙ୍କା । ବାଜପେୟୀଙ୍କ ପ୍ରଚାରକବର୍ଗ “ଭାରତ ଉଦୟ” ନାମରେ ବିଭ୍ରାନ୍ତିର ଏପରି କୁଝ୍ଝଟିକା ସୃଷ୍ଟି କଲେ ଓ ତାର ବିସ୍ତୃତିରେ ସରଦେଶାଇ ଓ ଅର୍ଣ୍ଣବ ଯୋଡ଼ି ଏପରି ଲାଗିପଡ଼ିଥିଲେ ଯେ, ସେହି ତଥାକଥିତ “ଭରତ ଉଦୟ” ପ୍ରଜ୍ଞାପନ ଫଳକ ଉପରେ କଳାକନା ଢାଙ୍କିବାକୁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଅଦାଲତଙ୍କୁ ଆଦେଶ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ବାଜପେୟୀଙ୍କ ଗଣତନ୍ତ୍ର-ମାରଣ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରକୁ ଭାରତର ଲୋକେ କିନ୍ତୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲେ । ହାରିଲେ ବାଜପେୟୀ , ଜିତିଲା ଭରତ । ଅବସ୍ଥା ଏପରିଥିଲା ଯେ, ଧନତନ୍ତ୍ରର ଅନ୍ୟତମ ସେବାକାରୀ ଇଣ୍ଡିଆନ ଏକ୍ସପ୍ରେସର ତଦାନୀନ୍ତନ ସମ୍ପାଦକ ଶେଖର ଗୁପ୍ତା ସେହି କାଗଜରେ ଏକ ସ୍ଵାକ୍ଷରିତ ଅଗ୍ରଲେଖରେ ସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ, “ ବସ୍ତୁତଃ, ଏ ନିର୍ବାଚନ ଯୁଦ୍ଧରେ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ଏନଡିଏକୁ କୋଳରେ ଧରି ଗୋଟେ ପଟେ (ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଓ ମୁଖ୍ୟ) ଗଣମାଧ୍ୟମ ଓ ଆର ପଟେ ଭାରତର ଜନ ସାଧାରଣ ଲଢେଇ କରୁଥିଲେ । ଏହା ଥିଲା ଗଣମାଧ୍ୟମ ବନାମ ଜନଗଣଙ୍କ ଲଢେଇ (“In reality, the battle was fought between the media with NDA in its lap at one side and the people of India at the other. It was a Press versus the people situation.” [ମଇ ୦୮ , ୨୦୦୪) । ସେ ସେହି ଜଘନ୍ୟ ଦୃଶ୍ୟପଟର ପ୍ରାମାଣିକ ଆଲୋଚନା କରି କହିଥିଲେ, ବାଜପେୟୀଙ୍କ ଅପଶାସନକୁ ଭଲ ଶାସନ ବୋଲି ଭାବିବାକୁ ଲୋକମାନଙ୍କ ବୁଦ୍ଧି-ଧୌତିକରଣ ପାଇଁ (ଅର୍ଣ୍ଣବ ଅଧ୍ୟୁଷିତ) ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ଯେଉଁ ବିଭ୍ରାନ୍ତି-ସୌଦାଗରମାନେ କିଣିନେଇଥିଲେ ସେହି ବିଭ୍ରାନ୍ତି-ସୌଦାଗରମାନଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଭୋଟ ଦେବାକୁ ଗଣମାଧ୍ୟମ ମାଲିକମାନେ ପ୍ରେସ-ସ୍ଵାଧୀନତାର ଦୁରୁପଯୋଗ କରିବାରେ ଲାଗିଥିଲେ , ତହିଁର ଅଧିକ ପ୍ରମାଣ ଆଉ କଣ ଦରକାର? ( “What more proof one needs to see that the media was bought over by the ‘feel-good’ merchants and the media owners were misusing freedom of press to make ‘noise’ to prod people to vote for those merchants?”) ଏଯନ । ଅର୍ଣ୍ଣବ ଓଗେର “ଓପିନିଅନ ପୋଲ” ଆଳରେ ଲୋକଙ୍କୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ନୂଆ କାଇଦା ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ତହିଁ ଉପରେ ତଦନ୍ତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି କହିଥିଲେ କୁଳଦୀପ ନାୟାର (Marketing the Coalition )।

ବାଜପାୟୀଙ୍କ ପାଇଁ ୨୦୦୩-୦୪ରେ ଯେମିତି, ମୋଦିଙ୍କ ପାଇଁ ୨୦୧୪ରେ ସେମିତି ଲୋକଙ୍କୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବାକୁ ଅର୍ଣ୍ଣବ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗର୍ହିତ ଅପବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ପ୍ରେସ ସ୍ଵାଧୀନତାର । ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୬, ୨୦୧୪ରେ ମୁଁ ଲେଖିଥିଲି “Conduct of Arnab Goswami and Times Now reminds of the TV journalists’ foul play in 2004 election॰“ ଏହି ଚ୍ୟାନ୍ନେଲ ଛାଡ଼ି ଏହାପରେ ଅର୍ଣ୍ଣବ ଗଢିଲେ ତାଙ୍କ ନିଜସ୍ଵ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ – ରିପବ୍ଲିକ ଟିଭି, ଯାହା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଓ ତାଙ୍କ ଦଳ ବିଜେପିର ସ୍ଵାର୍ଥର ପ୍ରହରୀ ଭାବେ କାମ କରୁଥିବା ଏବଂ ଏହି ଉତ୍ତେଜନାରେ ଟିଭି ପର୍ଦ୍ଦାରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସମ୍ବାଦିକୀୟ ଶାଳୀନତାର ନିତ୍ୟ ନୈମିତିକ ହନନ ଚଳାଇଥିବା କୌଣସି ପ୍ରମାଣର ଅପେକ୍ଷା ରଖେନାହିଁ ।

କ୍ଷମତାଲୋଭୀ ବାଜପେୟୀ ନିଜକୁ କ୍ଷମତାରେ ରଖିବା ପାଇଁ ଯଦି ୨୦୦୩-୦୪ରେ ୪୫୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ବିନିମୟରେ ନିଜ ପ୍ରଚାର ପାଇଁ ଗଣମାଧ୍ୟମର ଦୁରୁପଯୋଗ କରିନଥାନ୍ତେ ତେବେ ହୁଏତ ପ୍ରେସ ସ୍ଵାଧୀନତାର ଟେଷ୍ଟ ଟ୍ୟୁବରେ ଅର୍ଣ୍ଣବଙ୍କ ପରି ଲୋଭାସକ୍ତଙ୍କ ରୂପ ପରିଗ୍ରହଣ ସମ୍ଭବ ହୋଇନଥାନ୍ତା କି ଲୋକଙ୍କୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବା କୌଶଳ ସମ୍ବାଦିକତାର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ପରିଚୟ ବୋଲି ଏକ ଭ୍ରମାତ୍ମକ ସଜ୍ଞା ପାଇପାରିନଥାନ୍ତା ।

ଯାହା ହେଉ, ତାଙ୍କ ଗିରଫଦାରୀ ଉପରେ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ରଖୁଥିବା ଅଣବିଜେପି ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ଓ ବୃତ୍ତିଜୀବୀ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ପ୍ରାୟତଃ ସମସ୍ତେ ତାଙ୍କ ଆସ୍ଫାଳନସର୍ବସ୍ଵ ଓ ଶାଳୀନତାବିବର୍ଜିତ ମତଲବୀ ସାମ୍ବାଦିକୀୟ ଆଚରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ନିଜ ନିଜର କ୍ଷୋଭ ପ୍ରକଟ କରୁଛନ୍ତି , ଯେତେବେଳେ କି ଯେଉଁ ଶୈଳୀରେ ତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଛି ତାହା ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ସମ ପରିମାଣର ନାପସନ୍ଦ ବି ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ଏ କଥା ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଯେ , ତାଙ୍କ ଗିରଫଦାରୀର ଶୈଳୀକୁ ନିନ୍ଦା କରିଥିବା କେହି ମଧ୍ୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ତାଙ୍କ ଗିରଫଦାରୀର ଯଥାର୍ଥତା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇ ନାହାନ୍ତି । ଏହା ହୁଏତ ସାମାଜିକ ସଚେତନତାର ଭିନ୍ନ ଏକ ରୂପ ।

ଏହି ବାସ୍ତବତା ବିଜେପି ପାଇଁ ବୋଧଗମ୍ୟ ନୁହେଁ । ତେଣୁ ତାଙ୍କ ଗିରଫଦାରୀକୁ ନେଇ ଧନତନ୍ତ୍ରରେ ଝଡ଼ ଉଠିଛି । ବନ୍ଧ୍ୟା ଝଡ଼ ।

ଓଡ଼ିଶାରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଭୟଙ୍କର ଗଳରୋଧ

ଶ୍ରୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାଯକ

ଓଡ଼ିଶାରେ ସରକାର ଓ ସାମ୍ବାଦିକ ମୁହାଁମୁହିଁ ହେବା ଏହା ପୂର୍ବରୁ କେବେ ଘଟି ନ ଥିଲା । ମାତ୍ର ଏବେ ଏହା ଘଟୁଛି; କାରଣ, ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଗଳରୋଧକୁ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ବିରୋଧ କରୁଛନ୍ତି ।

ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ସରକାର ନିଜ ଅପଶାସନକୁ ଘୋଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ସବୁ ପଦ୍ଧତ୍ତି ଆପଣାଇଛନ୍ତି ତହିଁରେ ମୁଖ୍ୟ ହେଉଛି ଗଣମାଧ୍ୟମର ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କ ମନରେ ଭୟ ସୃଷ୍ଟିକରି ତଥ୍ୟ ପ୍ରକଟନରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ନିବୃତ୍ତ କରାଇବାର ଅପଚେଷ୍ଟା । ଫଳରେ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ବାଧୀନତା ବିପନ୍ନ ହୋଇଛି ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଭାବେ, ଯହିଁର ନିରାକରଣ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାର ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ମିଡ଼ିଆ ୟୁନିଟି ଫର ଫ୍ରିଡ଼ମ୍ ଅଫ୍ ପ୍ରେସ୍ (Media Unity for Freedom of Press, ସଂକ୍ଷେପରେ MUFP) ନାମକ ଏକ ଐକ୍ୟ ମଞ୍ଚ (ଏହାପରଠୁଁ ଐକ୍ୟ ମଞ୍ଚ) ଗଠନ କରି ନିର୍ଯ୍ୟାତିତ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ମନୋବଳ ବଢ଼ାଉଛନ୍ତି ଓ ସରକାରୀ ଜୁଲୁମ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଜନମତ ଜାଗ୍ରତ କରାଇ ଚାଲିଛନ୍ତି । ଏହି ଐକ୍ୟ ମଞ୍ଚର ଡାକରାରେ ଓଡ଼ିଶାର ସମସ୍ତ ବିରୋଧୀ ଦଳ, ଏପରିକି ପରସ୍ପରର ଘୋର ବିରୋଧୀ ବି.ଜେ.ପି. ଓ ବାମପନ୍ଥୀ ଦଳଗୁଡ଼ିକ ନିଜ ନିଜ ଦଳୀୟ ପାତାକା ନ ନେଇ ଏକାଠି ହେବା ଓ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଓଡ଼ିଶା ଗଣ ସମାଜ ପରି ବୃହତ୍ତର ଜନ ମଞ୍ଚ ଜନ୍ମ ନେବା ସରକାରଙ୍କ ମୁଣ୍ଡବଥା ବଢ଼ାଇଦେଇଛି । ଅଥଚ, ନିଜର ଭୁଲ ସୁଧାରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସରକାର ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଜୁଲୁମ ଚଳାଇଚାଲିଛନ୍ତି ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ଉପରେ

ନିକଟତମ କାଳରେ ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଲାରେ ଏପରି ଘଟଣା ଘଟିଛି । ସେଠାରେ ଶୋଷଣର ଯନ୍ତା ସାଜିଥିବା ଭୂଷଣ ଲୁହା କାରଖାନାରେ ଶ୍ରମିକ ଧର୍ମଘଟର ଖବର ପାଇ ସମ୍ବାଦ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ଯାଇଥିବା ଦୁଇଜଣ ସାମ୍ବାଦିକ – ପ୍ରଦୀପ ସେନାପତି (ଇଟିଭି) ଓ ଜୟନ୍ତ ନାଥ (ସମ୍ବାଦ) – କାରଖାନା କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଓ ପୋଲିସ ସଲାସୁତରାରେ ମିଛ ମକଦ୍ଦମାରେ ଫସିଛନ୍ତି । ଏହି ଦୁଇ ସାମ୍ବାଦିକ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ଉସୁକାଇ ଧର୍ମଘଟ କରାଇଛନ୍ତି ବୋଲି କାରଖାନା କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିବା ହେତୁ ସେମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ମକଦ୍ଦମା ଋଜୁ ହୋଇଥିବା ପୋଲିସ କହୁଛି । ଶ୍ରମ ଆଇନ ଉଲଂଘନ କରିଚାଲିଥିବା ଏକ କାରଖାନାର କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ କଥା ପୋଲିସପାଇଁ ବେଦର ଗାର ହୋଇଥିବାବେଳେ ଦୁଇ ସମ୍ବାଦିକଙ୍କ କଥା କାହିଁକି ଗ୍ରହଣଯୋଗ୍ୟ ହୋଇନାହିଁ, ତହିଁର ତର୍ଜମା କଲେ ସନ୍ଦେହ ଘନିଭୁତ ହୁଏ ଯେ, ସମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କୁ ଭୟଭୀତ କରାଇ ରଖିବାକୁ ସରକାର ଚଳାଇଥିବା କ୍ରମାଗତ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ଏହା ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ ମାତ୍ର ।

କ୍ରମାଗତ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର

ଅନୁପମ ଭାରତର କାଶୀପୁର ପ୍ରତିନିଧି ଶ୍ରୀ କୀତ୍ତିର୍ ଚନ୍ଦ୍ର ସାହୁଙ୍କୁ ଦେଶଦ୍ରୋହ ଅଭିଯୋଗରେ ପୋଲିସ ଫସାଇବା ଦିନରୁ ଏ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ଧାରା ଧରା ପଡ଼ିଛି । ୨୦୦୪ ଫେବୃୟାରୀ ମାସରେ ତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରି ସେ ନକ୍ସଲପନ୍ଥୀଙ୍କ ସହ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଥିବା ଦର୍ଶାଇ ଦୌରା ସୁପର୍ଦ୍ଦ କରାୟାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଆଦିତ୍ୟ ବିର୍ଲା ଶିଳ୍ପ ଗୋଷ୍ଠୀର ଉତ୍କଳ ଆଲୁମିନା ପ୍ଳାଣ୍ଟ୍ ଦ୍ବାରା କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ଦୁରାବସ୍ଥା ସମ୍ପର୍କରେ ସମ୍ବାଦ ପରିବେଷଣ କରୁଥିବା ହେତୁ ତାଙ୍କୁ ଏପରି ମିଛ ମକଦ୍ଦମାରେ ଫସା ୟାଇଥିବା ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ଜାଣନ୍ତି ।

ଖତୁରାମ ସୁନାନି ଓ ମେଘନାଦ ଖର୍ସେଲ୍

ଅନାହାର କ୍ଳିଷ୍ଟ ସିନାପାଲି ବ୍ଳକ୍ । ସେଠି ପେଟ ବିକଳରେ ଲୋକେ ଝିଙ୍କିରି ନାମକ ଏକ ପ୍ରକାରର କଅଁଳିଆ ପଥର ଖାଉଥିବା ଦେଖି ସେହି ହୃଦୟବିଦାରକ ଦୃଶ୍ୟର ଚିତ୍ରୋତ୍ତଳନ କରିଥିଲେ ଏହି ଦୁଇ ସାମ୍ବାଦିକ ଓ ଏପରିଭାବେ ଭୋକ ଦାଉ ସହିଯାଉଥିବାଥିବା ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କ ଦୁଃଖର ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ବି ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲେ। ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ତାହା ପ୍ରସାରିତ ହେବା ପରେ ପରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଗାଁରେ ରାତି ଅଧିଆ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ରଖି ଓ ନଳକୂପ ଖୋଳି ସରକାର ନିଜ ଚର୍ମରକ୍ଷାପାଇଁ ତ ଚେଷ୍ଟା କଲେ; କିନ୍ତୁ ଏହି ଉଭୟ ସାମ୍ବାଦିକଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅବିଳମ୍ବେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ଦେଶଦ୍ରୋହ ଅଭିଯୋଗରେ ମକଦ୍ଦମା, ୨୦୦୭ ମଇ ମାସରେ ପୋଲିସ ସେମାନଙ୍କୁ ଗିରଫ କଲା ପରେ ।

ଲେନିନ୍ ରାୟ

ଓଡ଼ିଆ ପତ୍ରିକା ‘ନିଶାନ’ର ସମ୍ପାଦକ । ସରକାରୀ ଦୁରାଚାର ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରୁଥିବା ହେତୁ ତାଙ୍କୁ ସାବାଡ଼ କରିବାକୁ ମସୁଧା ଚାଲିଥିଲା । ଯୋଗକୁ, କନ୍ଧମାଳରେ ଧର୍ମ ନାମରେ ଘଟିଥିବା ରକ୍ତକ୍ଷୟକୁ ସମାଲୋଚନା କରି ସେ ଏକ ଲେଖା ପ୍ରକାଶ କଲେ। ପୋଲିସ ଆଖିରେ ସେ ବନିଗଲେ ମାଓବାଦୀ ଓ ୨୦୦୮ ଡିସେମ୍ବର ୮ରେ ଗିରଫ ହୋଇ ନିର୍ଯ୍ୟାତିତ ହେଲେ, ହାଜତରେ ସଢ଼ିଲେ ।

ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଚୌଧୁରୀ

ସରକାରଙ୍କ ଗେହ୍ଲାପୁଅ ବନି ମୋହନା ଥାନାର ଭାରପ୍ରାପ୍ତ ଅଧିକାରୀ ଚୋରା ଗଞ୍ଜେଇ କାରବାର ଚଳାଇଥିଲେ । ସମ୍ବାଦର ସ୍ଥାନୀଯ ପ୍ରତିନିଧି ଭାବେ ଚୌଧୁରୀ ଏହି ଅପରାଧର ଚିତ୍ର ପରିବେଷଣ କରି ତାଙ୍କୁ ଓ ଶାସକ ଦଳକୁ ଅଡୁଆରେ ପକାଇଦେଲେ। ଦେଶଦ୍ରୋହ ଅପରାଧରେ ତାଙ୍କୁ ୨୦୦୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦ରେ ଗିରଫ କରାଯାଇ ହାଜତକୁ ପଠାଗଲା । MUFP ଏହାର ଦୃଢ଼ ପ୍ରତିବାଦ କରିବା ଫଳରେ ଭିଜିଲାନ୍ସ ପୋଲିସ ଥାନା ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଉପରେ ନଜର ରଖି ଗଞ୍ଜେଇ କାରବାର ବେଳେ ଘଟଣାସ୍ଥଳରୁ ତାଙ୍କୁ ଧରିଲେ। MUFP ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏହା ଅବଗତ କରାଇ ଚୌଧୁରୀଙ୍କୁ ମିଥ୍ୟା ମକଦ୍ଦମା କବଳରୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବାକୁ ଯେତେ ନିବେଦନ କଲେ ବି ସେ ନ ଶୁଣି ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଦେଲେ କି, ତାଙ୍କ ଦଳର ସଲାସୁତରାରେ ଚାଲିଥିବା ଚୋରା ଗଞ୍ଜେଇ କାରବାରକୁ ଧରାପକାଇଥିବାରୁ ସାମ୍ବାଦିକଜଣକ ଯଦି ଦେଶଦ୍ରୋହ କରିଥିବା ପୋଲିସ ଭାବିଲା, ତେବେ ତାହାହିଁ ନିଶ୍ଚୟ ଠିକ୍ । ଓଡ଼ିଶା ହାଇକୋଟର୍ ଏଥିରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିଛନ୍ତି।

ଶ୍ବେତ ପତ୍ର

ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ଉପରେ ବଢ଼ିଚାଲିଥିବା ନିର୍ଯ୍ୟାତନାରେ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇ MUFP ଏକ ଶ୍ବେତ ପତ୍ର ପ୍ରକାଶ କରିଛି ଗତ ବର୍ଷ ମାଚ୍ଚର୍ ମାସରେ । ଗୋଟିଏ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଚତୁର୍ଥ ସ୍ତମ୍ଭ ଭାବେ ସଚରାଚର ସମ୍ମାନିତ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ଐକ୍ୟ ମଞ୍ଚର ଏପରି ଏକ ଶ୍ବେତ ପତ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚୟ ତାଙ୍କ ଭୁଲ୍ ସୁଧାରିବାକୁ ପ୍ରଚୋଦିତ କରିଥାନ୍ତା । ଏବଂ ଏହା ପରେ ହୁଏତ ଏହିପରି ଭୁଲ୍ ୟେପରି ନ ହୁଏ ସରକାର ନିଶ୍ଚିତ କରିଥାନ୍ତେ। ମାତ୍ର ଓଡ଼ିଶାରେ ଏପରି ଏକ ସରକାର ଚାଲିଛି ଯେ ଏହି ଶ୍ବେତ ପତ୍ରର ବି କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିନାହିଁ ତାଙ୍କ ଉପରେ।

ବିଦେଶୀ କବଳରୁ ଭାରତ ମୁକ୍ତ ହେବାର ସାମ୍ବତ୍ସରିକ ଉତ୍ସବ ମାତ୍ର ୧୪ ଦିନ ବାକି ଥିବାବେଳେ, ୨୦୧୧ ଅଗଷ୍ଟ ୧ ତାରିଖରେ ହିଁ ଜୁନାଗଡ଼ର ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଚାଲିଥିବା ନିର୍ଯ୍ୟାତନାର ଖବର ସଂଗ୍ରହ କରୁଥିବା ସାମ୍ବାଦିକଙ୍କ ଉପରେ ପୋଲିସର ନିର୍ମମ ଲାଠିମାଡ଼ ଏହାର ପ୍ରମାଣ ଦିଏ ।

ନୂଆବର୍ଷରେ ବି ସେହି ପୁରୁଣା ଆଚରଣ

ପୁରୁଣା ବର୍ଷ ବଦଳି ନୂଆ ବର୍ଷ ୨୦୧୨ ଆସି ସାରିଛି। ମାତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ସାମ୍ବାଦିକ ବିରୋଧୀ ମତଲବ ଓ ଆଚରଣ ବଦଳି ନାହିଁ। ଢେଙ୍କାନାଳରେ କାରଖାନା ଖୋଲିଥିବା ଭୂଷଣ ଷ୍ଟିଲ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ଶୋଷଣାଭ୍ୟାସ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଶ୍ରମିକ ଅଶାନ୍ତିର ଖବର ନେବାକୁ ଯାଇଥିବା ଦୁଇ ଜଣ ସାମ୍ବାଦିକଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଶ୍ରମିକ ଧର୍ମଘଟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଥିବା ପରି ମିଥ୍ୟା ଅଭିଯୋଗରେ ଗତ ୩ ତାରିଖରେ ପୋଲିସ ଯେପରି ମାମଲା ଋଜୁ କରିଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିବାକୁ ସଜବାଜ ହେଉଛି ତାହାହିଁ ତହିଁର ପ୍ରମାଣ । ଏହି ମାମଲା ପଞ୍ଜିକରଣ ପଛରେ ଯଦି ସରକାରୀ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ନ ଥାନ୍ତା ତେବେ ଦୁଇ ଜଣ କର୍ତ୍ତବ୍ୟରତ ସାମ୍ବାଦିକଙ୍କୁ ମିଛ ମକଦ୍ଦମାରେ ଫସାଇବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିବା ଅପରାଧରେ ଭୂଷଣ ଷ୍ଟିଲ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ହିଁ ପୋଲିସ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ କରିସାରନ୍ତାଣି ।

ଓଡ଼ିଶାରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଏପରି ଭୟଙ୍କର ଗଳ ରୋଧ କେବେ ବି ଘଟି ନ ଥିଲା ।