ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ
“ବିନା ମେଘେ ବର୍ଷି ପରାଇ କୁଳିଶ” ବୋଲି କବିବର ରାଧାନାଥ ରାୟ ପୋଲିସର ଯେଉଁ ସଜ୍ଞା ନିରୂପଣ କରିଥିଲେ, ତାହାକୁ ଭୁଲ ବୋଲି କେହି କେବେ କହିନି । ପୋଲିସ ହାଜତ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟାଇ ପାରେ, ଯେମିତି ପୁରୀର କେ ରମେଶ ଘଟଣାରେ ଘଟିଛି । ପୋଲିସ ହତ୍ୟାକାରୀକୁ ଘଣ୍ଟ ଘୋଡେଇ ପାରେ, ଯେମିତି କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ାର ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଦାସଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଘଟିଛି । ପୋଲିସ ମିଛ ସାକ୍ଷୀ ଯୋଗାଡ଼ କରି ନ୍ୟାୟ ଶାସନର କଣ୍ଠରୋଧ କରିପାରେ ଯେମିତି ଅଧ୍ୟାପକ ବାଉରିବନ୍ଧୁ ସାହୁଙ୍କ ଆପାତତଃ ହତ୍ୟା ଘଟଣାରେ ଘଟିଥିଲା । ଏହି ତୃତୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ପୋଲିସ ପାଇଁ ସବୁଠୁ ନିରାପଦ ।
ଏହା କିପରି ଜାଣିବା ପାଇଁ ଅଧ୍ୟାପକ ବାଉରିବନ୍ଧୁ ସାହୁଙ୍କ ଘଟଣା ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି ପକାଯାଇପାରେ । ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଖବର ମିଳିଥିଲା ଯେ, ବ୍ରହ୍ମପୁର ସହର ପାଖର ଦୁରା କଲେଜରେ କୌଶଳ କ୍ରମେ ପରୀକ୍ଷାକେନ୍ଦ୍ର କରାଯାଇଛି, କାରଣ ସେଠାରେ ନିର୍ବାଧ କପି କାରବାର ପରିସର ଅଛି । ଏହି କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନାରେ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟର ତିନି ଜଣ ଅଧ୍ୟାପକ ଜଡ଼ିତ ଥିବା ଜଣା ପଡିଲା ପରେ ପରୀକ୍ଷା ନିୟନ୍ତ୍ରକ ସେଠାରୁ ପରୀକ୍ଷା କେନ୍ଦ୍ର ଉଠାଇ ଦେଇ ସମ୍ପୃକ୍ତ ପରୀକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ଗୋପାଳପୁର କଲେଜକୁ ପଠାଇଦେଲେ ଓ ଖଲିକୋଟ ସାନ୍ଧ୍ୟ କଲେଜରେ ଥିବା ଅଧ୍ୟାପକ ସାହୁଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା ତତ୍ତ୍ବାବଧାରକ କରି ଗୋପାଳପୁର ପଠାଇଲେ । ସେ ଦାୟିତ୍ଵ ନ ନେବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଯେଉଁମାନେ ଚାପ ପକାଇଥିଲେ ସେମାନେ ସମତାଳରେ ଧମକ ବି ଦେଇଥିଲେ ଯେ, ଯଦି ସେ ସେଠାକୁ ଯାଆନ୍ତି ତେବେ ଜୀବନ ହରାଇବେ । ସତକୁ ସତ ତାଙ୍କ ଉପରେ ମରଣାନ୍ତକ ଆକ୍ରମଣ ହେଲା, କାରଣ ଚାପ ପାଖରେ ସେ ମୁଣ୍ଡ ନୋଇଁଲେ ନାହିଁ ।
ସାରା ରାଜ୍ୟ ପଡ଼ିଲା ଉଠିଲା । ପୋଲିସ ଦାଏର କଲା ମକଦ୍ଦମା । ଅଦାଲତରେ ଅଭିଯୁକ୍ତମାନେ ଖଲାସ ହେଲେ, କାରଣ ସେମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଭିଯୋଗ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇପାରିଲାନାହିଁ ।
କୌତୁହଳର କଥା, ସାହୁଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରାଇଥିବା କପି-କାରବାରରେ ଲିପ୍ତ ଅଧ୍ୟାପକମାନେ କାଳକ୍ରମେ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟର କୁଳପତି ପଦ ମଣ୍ଡନ କରିଥିଲେ । କାରଣ ପୋଲିସ ସେହି ଅପରାଧର ଉପଯୁକ୍ତ ତଦନ୍ତ କରିନଥିଲା । କରିଥିଲେ, ଯାହା ଘଟିଲା ତାହା ଘଟିନଥାନ୍ତା ।
ଘଟଣାଟି ୧୯୮୬ର । ଏପରି ହିଁ ହୋଇଥାଏ ବହୁ ସ୍ଥାନରେ । ତେବେ ଏହି ଘଟଣାର କଣ ଏପରି ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଯେ, ପ୍ରାୟ ୩୫ ବର୍ଷ ପରେ ମୁଁ ତାହାର ଅବତାରଣା କରୁଛି?
ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଲା, ଏହି ଘଟଣାର ଯିଏ ବିଚାର କରୁଥିଲେ ସେ ଯାହା ସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ ସେପରି ସ୍ବୀକାରୋକ୍ତି କୌଣସି ବିଚାରକ ପ୍ରାୟତଃ ଦିଅନ୍ତିନାହିଁ ।
ଶ୍ରୀମତୀ ମାଧୁରୀ ପଟ୍ଟନାୟକ ଥିଲେ ଏହି ଘଟଣାର ବିଚାରକର୍ତ୍ତ୍ରୀ । ସେ କହିଥିଲେ , “ମୁଁ ଦୁଃଖିତ ଯେ, ସରକାରୀ ସାକ୍ଷୀମାନେ ପୋଲିସ ପାଖରେ ଦେଇଥିବା ବୟାନକୁ ସତ ବୋଲି ସ୍ଵୀକାର କରିନଥିବା ହେତୁ ଜଣେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟପରାୟଣ ଅଧ୍ୟାପକଙ୍କ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଜଘନ୍ୟ ଆକ୍ରମଣ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି ଦଣ୍ଡବିଧାନ ମୋ ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ହେଲାନାହିଁ ।“ (I regret that an innocent lecturer is brutally assaulted by the culprits. But, as the prosecution witnesses turned hostile, I am compelled to leave the heinous crime unpunished.)
ଏହା ସୁଚାଏ ଯେ, ଅପରାଧୀକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ପୋଲିସ ଅସତ୍ୟ ବୟାନ ତିଆରି କରେ ଓ ଯେଉଁମାନେ ଅଦାଲତରେ ଏହି ଅସତ୍ୟ ବୟାନକୁ ସତ୍ୟ ବୋଲି କହିଥାନ୍ତେ ସେମାନଙ୍କୁ ବତାଇଥାଏ ବିଚାରପତିଙ୍କ ପାଖରେ ନିଜ ନିଜ ବୟାନକୁ ଅସ୍ଵୀକାର କରିବାକୁ ।
ବୟାନ ବଦଲାଉଥିବା ସରକାରୀ ସାକ୍ଷୀ ବା ମିଛ ସାକ୍ଷୀ ଯୋଗାଡ଼ କରିଥିବା ତଦନ୍ତକାରୀ ପୋଲିସ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯଦି ଅପରାଧୀର ସହାୟକ ସାଜିଥିବା ହେତୁ କଠିନ ଦଣ୍ଡବିଧାନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ନ ହୁଏ, ସମାଜ ଅପରଧମୁକ୍ତ ହେବା ଅସମ୍ଭବ । ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତାରେ ଏଥିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସଂଶୋଧନ ଏକାନ୍ତ ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକ ।
ନୟାଗଡ଼ର ପରୀ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡକୁ ନେଇ ହଟଚମଟ ଚଳାଇଥିବା ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ କହିବେ କି? ଉପରୋକ୍ତମତେ ଆଇନ ସଂଶୋଧନ ନହେଲେ, ଏସଆଇଟି ହେଉ କି ସିବିଆଇ , ଯେଉଁ ଅପରାଧୀ ଅଦାଲତରେ ପେଷ୍ ହେବ, ସେ ପୋଲିସ ଦିଆ ମିଛ ସାକ୍ଷୀ ହେତୁ ବା ସରକାରୀ ସାକ୍ଷୀଙ୍କ ବୟାନବଦଳା ହେତୁ ଅଦାଲତରୁ ଛାଡ଼ପାଇଯିବେ , ଯେମିତି ଅଧ୍ୟାପକ ସାହୁଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଘଟିଥିଲା ଓ ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଘଟୁଛି ।