କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ସମ୍ମାନ: ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ କି ଅସମ୍ମାନ?

ଶ୍ରୀ ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ

ଭାଷା ସାହିତ୍ୟ ସମ୍ମାନ-୨୦୧୧ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ପୁସ୍ତକ ଭାବେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ ଦ୍ବାରା କଳ୍ପନାକୁମାରୀ ଦେବୀ ବିରଚିତ ‘ଅଚିହ୍ନା ବାସଭୂମି’ର ନିର୍ବାଚନ ଅବୈଧ ଥିଲା ବୋଲି ଦାବି କରି ତାହା ବାତିଲ୍ କରିଦେବାକୁ ଦାଖଲ ହୋଇଥିବା ଜନସ୍ବାଥର୍ ମାମଲା ଓଡ଼ିଶା ହାଇ କୋଟର୍ ଦୃଷ୍ଟିରେ ତାଦ୍ଦୃଶ ଗୃହିତ ନ ହେବାରୁ ଏହି ପୁସ୍ତକପାଇଁ ତାର ଲେଖିକାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ଏହି ସମ୍ମାନ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ କି ଅସମ୍ମାନ ତାହା ବିଚାର କରିବାର ଅଧିକାର ପ୍ରତି ଓଡ଼ିଆର ରହିଛି ।

ମୋର ଅନ୍ୟତମ ମହାଶୂନ୍ୟୀୟ ପତ୍ରିକା orissamatters.comରେ ଏ ପୁସ୍ତକକୁ କାହିଁକି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଆ ପୁସ୍ତକର ମାନ୍ୟତା ଦେବା ଅସଙ୍ଗତ ତାହା ମୁଁ ଦର୍ଶାଇଛି। ମାନ୍ୟବର ହାଇକୋଟର୍ ପୁସ୍ତକଟିର ସାହିତ୍ୟ ସ୍ବରୂପ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି କି ନା, ତାହା ମୋତେ ଜଣା ନାହିଁ। ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଜଜମେଣ୍ଟ ସାଇଟରୁ ତାହା ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲି। ମାତ୍ର ତାହା ଉପଲବ୍ଧ ହେଲାନି। ମାମଲା ଦାଖଲ କରିଥିବା ଶ୍ରାଚରଣ ପ୍ରତାପ (କନିଷ୍କ)ଙ୍କ ଠାରୁ ହାଇକୋଟର୍ ଦେଇଥିବା ନିର୍ଣ୍ଣୟର ନକଲ ସଂଗ୍ରହ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲି। ନିର୍ଣ୍ଣୟକାରୀ ବେଞ୍ଚରେ ଥିବା ଦୁଇ ବିଚାରପତି – ମୁଖ୍ୟବିଚାରପତି ଭି.ଗୋପାଳଗୌଡ଼ ଓ ବିଚାରପତି ବି.ଏନ୍.ମହାପାତ୍ର – ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ବାକ୍ଷର କରିନଥିବା ହେତୁ ତାଙ୍କୁ ନିର୍ଣ୍ଣୟର ନକଲ ମିଳି ପାରି ନାହିଁ ବୋଲି ତାଙ୍କଠାରୁ ଅବଗତ ହେଲି। ରାୟ ଉପରେ ବିଚାରପତିଙ୍କ ସ୍ବାକ୍ଷର ନ ଥାଇ ତାହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇସାରିଥିବା ପରି ବିଭାବନା ଏହି ସମ୍ମାନ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ବ୍ୟଗ୍ରତା କେତେ ତୀବ୍ର ଥିଲା ତାହା ଅନ୍ଦାଜ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ ଅଦାଲତଙ୍କ ଆଦେଶ ଅବଗତ ହୋଇସାରିଥିବା ବେଳେ ଆବେଦନକର୍ତ୍ତା ଆଦେଶଟିର ନକଲ ପାଇପାରିନାହାନ୍ତି କି ତାହା ଅଦାଲତଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ କରାଯାଇନାହିଁ ଏ ଅବଧି । ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ ପୁସ୍ତକଟିର ସାହିତ୍ୟ ସ୍ବରୂପ ଅଦାଲତ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି କି ନା, ତାହା କହିହେଉନି। ଜଜମେଣ୍ଟଟି ଦେଖିସାରିବା ପରେ ତାହା ଉପରକୁ ଆସିବା।

ଏବେ ଦେଖିବା ଏହି ପୁସ୍ତକକୁ ମିଳିଥିବା ସାହିତ୍ୟ ସମ୍ମାନ-୨୦୧୧ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଇଁ ସମ୍ମାନ କି ଅସମ୍ମାନ।

ଏହା ଯେଉଁ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରିଛି, ତହିଁରୁ କିଛି ନମୁନା ଦେଖାଯାଉ –

(କ) ନେଇ ଯାଆ…ନେଇଯାଆରେ…ଭଲ ହେଲା, ରାଣ୍ଡୀର ‘ଜରତା’ ଦୋଷ କଟିଗଲା; କିନ୍ତୁ ତୋ ବଂଶକୁ ବ୍ରହ୍ମଶାପ ନିର୍ବଂଶ କରଦେବରେ ଶୂଦ୍ର ପୁଅ! ……..ଶଳା, ତୁ ଯଦି ବ୍ରାହ୍ମଣ ହେବୁ, ଜଙ୍ଗଲୀ ନିଷାଦ କିଏ ହେବରେ ଶଳା ! କଣ୍ଡୁରୁଣୀ ମରିୟାଇଛି ବୋଲି, ବ୍ରହ୍ମଣୀ ପାଖରେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ବୋଲାଉଛୁ। ଶଳା ବ୍ୟାଧ, ତତେ ଆଜି ସଲିଳ ସମାଧି ଦେବୁ । (ପୃଷ୍ଠା: ୩୩)
(ଖ) କଣ୍ଡରାଙ୍କ ପାଖରେ, ସେଇ ମାଟିରେ ବସି ବ୍ରାହ୍ମଣ ସନ୍ତାନ ପାଠ ପଢ଼ିବ, ଏ କସ୍ମିନ କାଳେ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । (ପୃ: ୫୩)
(ଗ) ଶଳା ମୋଟା ବୁଦ୍ଧିଆ କେଉଟ । କିଛି ବିଚାର ବୁଦ୍ଧି ଅଛି ! (ପୃ: ୫୫)
(ଘ) ପାଣ କଣ୍ଡରାକୁ ଛୁଇଁ ରାଜ୍ୟ ସାରା ବୁଲିଆସି ମା’ଙ୍କ ଘରେ ପଶିବୁ? (ପୃ: ୧୫୨)
(ଙ) ଚୁପ୍ ଶଳା । ନୁଁ ତୋ ସାତ ଜନ୍ମର ନନା ନୁହେଁରେ ଶଳାର ଶଳଆ । ମୋ ବାପ କେବେ ମନ କରି ନଥିବ ତୋ ମା କଣ୍ଡୁରୁଣୀ ଘରର କବାଟ କିଳିବାକୁ । ଶଳା ହେଡ଼ାଖିଆ….. (ପୃ: ୨୩୧)
(ଚ) ଶଳା ତୁ ବ୍ରାହ୍ମଣ ନା ହାଡ଼ିରେ ଶଳା? (ପୃ: ୨୩୨)
(ଛ) ସେ ନିଜେ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟ – ମୁସଲମାନଙ୍କୁ ଛୁଇଁଲେ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ଦୁଇଗୁଣ ହୋଇଯିବ । ବିଧର୍ମୀ ମୁସଲମାନ ଯେତେ ଜ୍ଞାନୀ, ଗୁଣୀ ହେଲେ ସୁଦ୍ଧା କରଣ, ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କ ପରି ଉଚ୍ଚବର୍ଣ୍ଣର ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ଗ୍ରହଣଯୋଗ୍ୟ ନୁହନ୍ତି । (ପୃ: ୨୫୬)
(ଜ) ଜଣେ ପୁରପୁରୁଷ ସାଙ୍ଗରେ, ଏତେ ଲୋକଙ୍କ ଆଖି ଆଗରେ ଜଣେ ଝିଅମଣିଷ ଛୁଆଁଛୁଇଁ କରିବ, ସେ ନିଶ୍ଚେ ବେଶ୍ୟା ହୋଇଥିବ । (ପୃ: ୨୫୯)
(ଝ) ହେଡ଼ାଖିଆ କଣ୍ଡରା…..(ପୃ: ୨୬୦)
(ଞ) ସୁନା ଝିଅ । ତୁ କ’ଣ ଗୋଖଣୀ ପରି ନାକରେ ଗୁଣା ଝୁଲେଇବାକୁ ଜନ୍ମ ହୋଇଛୁ ? ତୋର ଜନ୍ମ ଅନ୍ୟ କାମ ପାଇଁ ହୋଇଛି । (ପୃ: ୨୭୧)
(ଟ) ସବୁ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟମାନଙ୍କ ପରି ମୁସଲମାନ ମାନେ ବି ଅସ୍ପୃଶ୍ୟ, ବରଂ ଗୋରୁ ଖାଇବା ପାଇଁ ବେଶି ହୀନ । (ପୃ: ୩୦୦)
(ଠ) ପେଟକୁ ଯେତେବେଳେ ଦାନା ନମିଳେ ସେତେବେଳେ ପାଣ ପଠାଣ ଏକ ଜାତି । ….ହଁ, ହଁ । ପଣ୍ଡିତ ନେହେରୁ । ତାଙ୍କ ଝିଅ ପଠାଣ ଘରେ ବାହା ହୋଇଛି? ହେତ୍ କ’ଣ ଯେ କହେ ବେଣୁଜୀବନ ! ବ୍ରାହ୍ମଣ କନ୍ୟା ଏତେବଡ଼ ମଣିଷର ଝିଅ ହୋଇ, ପଠାଣ ଘରକୁ ବୋହୁ ହୋଇଯିବ? (ପୃ: ୫୧୫)

ଏ ସବୁ କ’ଣ ଓଡ଼ିଆର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ସାହିତ୍ୟ ରୂପ?

ଏ ସବୁ ତ କେବଳ କିଛି ନମୁନା !

ଜାତି ବିଦ୍ବେଷ, ନାରୀ ବିଦ୍ବେଷ ଓ ଧର୍ମ ବିଦ୍ବେଷ ଦ୍ବାରା ଏ ପୁସ୍ତକ ଯେପରି ପ୍ରଦୂଷିତ, ଅଶ୍ଳୀଳ ଶବ୍ଦରେ ସେପରି ଭରା ଏହାର ଭାଷା।

ଦୁଃଖ ଓ ଲଜ୍ଜାର କଥା, ଏହି ପୁସ୍ତକକୁ ୨୦୦୭ରୁ ୨୦୦୯ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରକାଶିତ ସମସ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ପୁସ୍ତକ ଭିତରେ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବୋଲି ସମ୍ମାନିତ କରିଛି କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ ।

ଏ ସମ୍ମାନ ଦ୍ବାରା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ କି ଅସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଛି, ତାହା ନିରୂପଣ କରିବାର ଅଧିକାର ପ୍ରତି ଓଡ଼ିଆର ଏପରି ଜନ୍ମଗତ ଯେ, କୌଣସି ଅଦାଲତର କୌଣସି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ତାହା ଅପେକ୍ଷା ରଖେନାହିଁ ।